"Poçt qutusu" gürcü dilində

Bu günlərdə Tiflisdə Gürcüstan Yazıçıları Milli Akademiyasının xətti ilə “Universal” nəşriyyatı tərəfindən Azərbaycan tənqidi realizminin yaradıcısı Cəlil Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu” hekayələr kitabı gürcü dilində işıq üzü görmüşdür.
Bu, yazıçının görkəmli tədqiqatçılarından biri akademik, millət vəkili İsa Həbibbəylinin layihəsi əsasında reallaşmışdır.

Məlumdur ki, akademik İsa Həbibbəyli uzun illərdir ki, Cəlil Məmmədquluzadənin hekayələrini dünya xalqlarının dillərində tərcümə edilərək nəşr etdirir və bununla böyük klassikin əsərlərinin dünyada tanıdılmasına geniş imkan yaradır. Bu layihə əsasında Cəlil Məmmədquluzadənin hekayələri artıq Misir Ərəb Respublikasında, Macarıstanda və Pakistanda nəşr edilmişdir. Ona görə də yazıçının "Poçt qutusu" hekayələr kitabının İsa Həbibbəylinin ideya müəllifliyi və ön sözü ilə Tiflisdə nəşr olunmasını ədəbi mühitdə mühüm hadisə kimi dəyərləndirmək olar. Həyatının böyük bir dövrü Tiflisdə keçən və "Poçt qutusu" hekayəsinin ilk dəfə burada "Şərqi Rus" qəzetində çap edilməsinə baxmayaraq gürcü oxucuları onun hekayələri ilə tanış olmamışdı. Cəlil Məmmədquluzadənin hekayələr kitabı dünyanın bir neçə dilində işıq üzü görsə də gürcü dilində ilk dəfədir ki, toplu halında nəşr olunur.

Yazıçının “Poçt qutusu” adlı hekayəsi ilk dəfə görkəmli ədəbiyyatşünas alim Əziz Şərif tərəfindən gürcü dilinə çevrilərək 1934-cü ildə “Türk ədəbiyyatı” toplusunda özünə yer tapmışdır. Sonralar, daha doğrusu, 1968-ci ildə Tiflis Dövlət Universitetinin nəşr etdiyi, Xaqanidən tutmuş Nəbi Xəzriyə qədər Azərbaycan şair və yazıçılarının əsərlərindən nümunələrin verildiyi ədəbiyyat müntəxəbatına Cəlil Məmmədquluzadənin yenə “Poçt qutusu” və “Saqqallı uşaq” hekayələri salınmışdır. “Poçt qutusu”nu Leyla Eradze, “Saqqallı uşaq” hekayəsini isə Nodar Canaşiya tərcümə etmişdir.
Kitaba Əziz Şərifin vaxtilə yazdığı ön sözün Cəlil Məmmədquluzadəyə aid olan hissəsi də daxil edilmişdir.
Kitabda müəyyən sözlərin izahı da verilmişdir.

Kitab Gürcüstan Yazıçıları Milli Akademiyasının xətti ilə işıq üzü görmüşdür. Kitabda ədibin gürcü dilində 13 hekayəsi özünə yer almışdır. Cəlil Məmmədquluzadənin Tiflisdə çıxan “Poçt qutusu” hekayələr kitabında görkəmli yazıçının “Poçt qutusu”, “Qurbanəli bəy”, “Nigarançılıq”, “İranda hürriyyət”, “Quzu”, “Konsulun arvadı”, “Rus qızı” və sair hekayələri toplanmışdır. Bundan başqa kitabda görkəmli yazıçının həyat və yaradıcılığına, ailə üzvələrinə aid şəkillər özünə yer tapmışdır. Həmçinin nəşrdə Cəlil Məmmədquluzadənin tərcümeyi-halına, “Molla Nəsrəddin” jurnalına aid şəkillər, əsərlərinə çəkilmiş illüstrasiyalar və sair fotoşəkillər də verilmşdır.
İllüstrasiyaların əsas müəllifi məşhur alman rəssamı Oskar İvanoviç Şmerlinqdir.
Kitabda Şmerlinqin də şəkli verilmişdir.

Kitabın redaktoru folologiya elmləri doktoru, professor, Şota Rustaveli adına Gürcüstan Ədəbiyyatı İnstitutunun direktoru İrma Ratianidir.
Nəşriyyat redaktorları məşhir gürcü yazıcısı Nariman Yaşağaşvili (Naro Kolxeli) və Mirzə Məmmədoğludur.

Hekayələri Gürcüstan və Azərbaycan dövri mətbuatında gürcü və Azərbaycan dillərində əsərləri çap olunan Almaz Mirzəoğlu tərcümə etmişdir.

Cəlil Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu” hekayələr kitabının Tiflisdə gürcü dilində nəşr edilməsi Azərbaycan-Gürcüstan ədəbi əlaqələrinin parlaq hadisəsidir.

Müşfiq BORÇALI.


.