BEYNƏLXALQ ANA DİLİ GÜNÜ

2017-ci il fevralın 20-də AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda 21 fevral Beynəlxalq Ana dili gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

Dilçilik İnstitutunun İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri, dosent Təranə Şükürlü ZiM.Az-a bildirib ki, fəxri qonaqların da iştirak etdiyi tədbiri giriş sözü ilə Dilçilik İnstitutunun direktoru AMEA-nın müxbir üzvü Möhsün Nağısoylu açıb. O, ana dilini sevən, ona qayğı göstərən hər bir kəsi bugünkü gün münasibətilə təbrik edib.

M.Nağısoylu çıxışında ilk olaraq Beynəlxalq Ana dili gününün tarixindən bəhs edib. Vurğulayıb ki, 21 Fevral bütün dünyada Beynəlxalq Ana dili günü qeyd olunur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 1999-cu ilin noyabrında Banqladeş səfirinin təşəbbüsü ilə fevralın 21-ni Beynəlxalq Ana dili günü elan edib. Hadisənin tarixi isə bir qədər də əvvələ gedir. 21 fevral 1952-ci ildə Pakistanda benqal dilinin qadağan edilməsinə etiraz olaraq keçirilən aksiyada polis və silahlı qüvvələrin müdaxiləsi nəticəsində 4 nəfər şəhid olub. Banqladeş nümayəndələri fevralın 21-ni məhz həmin şəhidlərin xatirəsinə ehtiram əlaməti kimi Ana dili günü adlandırılması haqqında müraciət ediblər. YUNESKO-nun Baş Konfransında 21 fevral Beynəlxalq Ana dili günü elan olunub və üzv ölkələrə bildirilib ki, həmin gün məktəblərdə, universitetlərdə Ana dilinin əhəmiyyəti ilə bağlı tədbirlər, konfranslar, seminarlar keçirilsin.

Dünyada məhv olmaq təhlükəsilə üzləşən dillərin qorunması məqsədilə hər il keçirilən Beynəlxalq Ana dili günü hər kəsə öz doğma dilinin varlığını hiss etmək, onunla qürur duymaq, onu qorumaq, inkişaf etdirmək hüququ olduğunu bir daha xatırladır”. .

Sonra çıxış edən professor Buludxan Xəlilov “Beynəlxalq Ana dili günü” münasibətilə hamını təbrik edib. O, bildirib ki, “Dilçilik İnstitutu dilçilik elminin məbədgahıdır. Dilçilik İnstitutu bugünkü islahatlara uyğun şöbələr yaradıb. Azərbaycan dili xalqın malıdır. Hər kəs bu dili qorumalıdır. Bizim ziyalılarımız hər zaman dilin keşiyində dayanıb. Bu tədbiri həmrəylik tədbiri kimi dəyərləndirirəm”.

Professor Ə.Tanrıverdi isə qeyd edib ki, “Azərbaycan dili Orxon-Yenisey abidələrilə , Divani-lüğəti türk “əsərilə səsləşir. S.Vurğundakı nümunələr eynilə bugünkü dil ilə səsləşir.Azərbaycan dili Füzulinin, S.Vurğunun dilidir. Ərəb və fars dillərinin təsirinə düşməyib. Azərbaycan dili dünya dilləri sırasında 20-ci yeri tutur”.

Sonra dosent S.Məmmədova “Ana dilimizi qoruyaq” mövzusunda məruzə edib.

“Azərbaycan dili zəngin, incə, məlahətli, bir dildir. 50 milyonluq böyük bir millətin dogma ana dilidir. Ana diiimiz bizim tarixi keçmişimiz, bu günümüz, sabahımız, gələcəyimizdir. Deməli, ana dili xalqın özüdür. Dil yoxdursa, xalq yoxdur, xalq yoxdursa, dil yoxdur. Ona görə də torpağı qoruduğumuz kimi, dilimizi də göz bəbəyi kimi qorumalı, qayğısını çəkməliyik”.

Elmi işlər üzrə direktor müavini dosent Baba Məhərrəmli isə bildirib ki,” hər bir xalqın mədəni irsinin, milli dəyərlərinin əsasını onun doğma dili təşkil edir. Azərbaycan xalqının da mədəni milli irsinin əsası Azərbaycan dilidir. Azərbaycan dili ümummilli dəyərlərimizin əsas faktlardandır. Bu gün dünyada gedən qloballaşma prosesi yalnız Azərbaycanın iqtisadi sahələrində deyil, həm də mədəni sahələrində ciddi dönüş yaratmaqdır”.

Monitorinq şöbəsinin müdiri dosent Sevinc Əliyeva isə 9 aprel 2013-cü il tarixli “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nına əsasən aparılan monitorinqlərdən bəhs edib.

Daha sonra professorlar Sayalı Sadıqova, Qara Məşədiyev, dosent Qüdrət Cəfərov,
doktorant Aysel Qəribovanın çıxışları maraqla dinlənilib.

Müşfiq BORÇALI,
ZiM.Az

.